Ewakuacja - co warto wiedzieć, zanim będzie za późno
Σιγά, σιγά - powoli, powoli
Mały, spakowany plecak czy walizka mogą się przydać - chociażby do udzielenia pierwszej pomocy, o ile zawartość plecaka została dobrze przemyślana i znajduje się tam APP.
Sprawna ewakuacja może być niezbędna w przypadku:
- Zagrożenia dla zdrowia lub życia Zarówno własnego, jak i najbliższych, wynikającego z działań ludzkich: grupy przestępcze, służby specjalne, stalkerzy, działania zbrojne, lockdowny;
- Katastrof naturalnych: erupcje wulkanów, huragany, powodzie, czy pożary;
- Brak mediów: dłuższa przerwa w dostawie: prądu/gazu/wody (nie ma Internetu?! Jak żyć?!11one).
Przygotowanie do ewakuacji z wyprzedzeniem
Podczas ewakuacji nie będzie zbyt wiele czasu na zastanawianie się, co zabrać ze sobą, co zwiększa ryzyko popełnienia błędów.
Chociaż można założyć drastyczne scenariusze, to nawet w przypadku znalezienia taniego lotu za kilka godzin, dobrze jest mieć przygotowaną walizkę na kilkudniowy pobyt z dala od domu i nie martwić się w samolocie, ile potrzebnych na wylot rzeczy nie zostało spakowanych.
Te rzeczy, o których się zapomniało, zawsze można kupić - chyba że zapomniało się także paszportu lub DO to nici z lotu, ale te także powinny być spakowane wcześniej, jako rzeczy priorytetowe. Przy okazji paszportu - na lotniskach można wyrobić tymczasowy paszport ważny do 365 dni.
Siga-siga (z gr.) - czyli bez pośpiechu, ale z planem działania
Zawartość toreb czy plecaków zależy od indywidualnych potrzeb i wymaga trochę czasu, aby je odpowiednio przygotować. Zawartość każdego plecaka czy walizki będzie wyglądać inaczej, ale na pewno część przedmiotów się powtórzy - dlatego w innych artykułach dołączyłem własne checklisty, które mogą okazać się pomocne.
Grupowanie
Tematyczne grupowanie przedmiotów znacząco ułatwia uporządkowanie całego wyposażenia plecaka.
Kolory
Zastosowanie odpowiednich kolorów ułatwia organizację zawartości, przykładowo kolor czerwony kojarzy się z APP, ale są też inne kolory w użyciu, pełna lista:
| Kolor | Znaczenie | Opis |
|---|---|---|
| ⚫ Czarny | Sprzęt | Uniwersalne narzędzia, przetrwanie |
| 🔴 Czerwony | Pierwsza pomoc | Uszkodzony - chorujesz, lub umierasz |
| 🟤 Beżowy | Schronienie | Przeciw hipotermii (nie polecam, paskudna jest), bezpieczeństwo |
| 🟣 Fioletowy | Ubrania | Nie trać ciepła i nie przegrzej się |
| 🟠 Pomarańczowy | Źródła ognia | Ciepło, gotowanie, sygnały |
| 🔵 Niebieski | Nawodnienie | Bez wody przeżyjesz do 3 dni |
| ⚪ Biały | Higiena | Komfort poza domem |
| 🟢 Zielony | Żywność | Energia i morale |
| ⚫ Szary | Gotowanie | Narzędzia do przygotowania posiłków |
| 🟡 Żółty | Komunikacja / energia | Kontakt, zasilanie, praca |
| 🟣 Różowy | Rzeczy osobiste | Tożsamość i bezpieczeństwo: dowód osobisty, prawo jazdy, karta bankowa, gotówka, akty własności, notatnik, długopis |
Gdy już jesteśmy przy sprzętach - kiedyś produkowane były sprzęty do zabijania, obecnie nazywa się je “taktycznymi”, z czego większość nie ma nic wspólnego z taktycznością, ale taktyczność podnosi cenę, więc słupki Excela zgadzają się na zebraniach podsumowujących roczną sprzedaż.
Poniższa tabelka pomoże określić aktualną sytuację w kraju:
| Kolor | Opis |
|---|---|
| 🟢 😊 | Wszystko funkcjonuje normalnie |
| 🟡 🛡️ | Państwo oraz gospodarka działają sprawnie (o ile można tak śmiało napisać o polskiej gospodarce), ale wybuchła epidemia w Chinach; Nie jest to bezpośrednie zagrożenie, najprawdopodobniej wszystko się uspokoi i wróci do poziomu zielonego. Wskazówki: - Przełóż podróże do zagrożonych obszarów; - Jeśli prowadzisz firmę współpracującą z obszarami zagrożonymi wojną, zmień łańcuchy dostaw i zrób zapasy; - Uzupełnij zapasy w domu oraz przygotuj zapasy, które przydadzą się w torbach/plecakach ewakuacyjnych. Sprawdź stan samochodu/motocykla, umów się na wizyty kontrolne u lekarzy, nie zapomnij o przeglądzie zębów. |
| 🟠 ⚠️ | Państwo nadal funkcjonuje bez problemu; Niebezpieczeństwo się przybliża: wojna w sąsiednich krajach, lub wrogie wojska koncentrują się przy naszej granicy. Wskazówki: - Nie opuszczaj strefy zamieszkania lub, jeśli to możliwe, opuść strefę pomarańczową, zanim stanie się czerwona; - Ogranicz wydatki. Pieniądze w większej ilości mogą być potrzebne w niedalekiej przyszłości; - Zrób większe zapasy, aby przetrwać co najmniej miesiąc bez konieczności robienia dodatkowych zakupów; - Zakup rzeczy przydatnych do handlu wymiennego: broń, leki, papierosy, alkohol, kawa, herbata, artykuły pierwszej potrzeby; - Ustal z bliskimi plan komunikacji awaryjnej oraz działania w przypadku ewakuacji. Do łączności przydadzą są PMRki. |
| 🔴 💀 | Rozpoczęły się działania wojenne; Funkcjonowanie państwa zmienia się na tryb awaryjny; Większość administracji nie działa; Gospodarka i transport publiczny są sparaliżowane, występują problemy z zaopatrzeniem, jest już za późno na zakupy ropy czy benzyny oraz inne niezbędne rzeczy; Na drogach będą ustawione punkty kontrolne; Wskazówki: - Jeśli to możliwe - opuść strefę czerwoną; - Jeśli służby mundurowe inne niż wojsko (np. Policja) opuszczają strefę, ty też powinieneś to zrobić. |
| 🟣 🤕 | Bezpośrednie działania wojenne; Wojsko sprawuje władzę na obszarze. Wskazówki:- Natychmiast opuść strefę; - Jeśli nie masz możliwości opuszczenia strefy, zawsze przestrzegaj poleceń żołnierzy, zarówno swoich, jak i obcych; - Magazynuj wodę i żywność; - Ogranicz aktywność do minimum; - Nie spędzaj czasu na obserwowaniu działań wojennych. |
| ⚫ ☢️ | Strefa śmierci; Pozostanie w niej nie daje żadnych szans na przeżycie. Jedynym wyjściem jest opuszczenie strefy. Przykłady: - Planowane ludobójstwa; - Skażenie promieniotwórcze terenu po wybuchu bomby jądrowej; - Katastrofy naturalne lub spowodowane przez człowieka. |
EDC: Every Day Carry
Ekwipunek Codzienny.
Jest to mniej lub bardziej świadomie noszona przez większość z nas garść drobiazgów ułatwiających przebywanie poza domem np. w postaci kluczy z paroma użytecznymi gadżetami, telefonu, czy portfela. To minimalistyczny i praktyczny zestaw na co dzień.
Tutaj niestety trzeba być odpornym na reklamę i wybierać tylko te gadżety, których faktycznie będzie się używać. Problem pojawia się, gdy trzeba znaleźć obiektywną, niezależną i krytyczną opinię na temat sprzętu, gdyż na nich się słabo zarabia.
Jak mam zamiar kupić odkurzacz to ostatnim miejscem, żeby wysłuchać jego “recenzji” będą Telezakupy Mango. Tak samo jak chcę kupić dobry nóż, lub potrzebuję rady odnośnie broni białej, to odwiedzam forum.knives.pl a nie naganiaczy tzn. influencerów na yt.
Łatwo odróżnić jutubowego nagniacza od eksperta. Oczywiście bycie ekspertem nie wyklucza reklamowania produktów bo z czegoś trzeba żyć, ale przynajmniej z takich filmików czy książek można coś wynieść, poza wdrukowaniem nazw marek w mózg widza lub czytelnika. Dla mnie autorytetami od szeroko pojętego tematu przetrwania są m.in.:
- Kafir i Kaczor - polecam ich książkę “Cywil na wojnie”, oraz pozostałe książki Kafira.
- Paweł Szlendak i jego kanał yt: Partyzanci Lubelszczyzny.
Wracając do EDC. EDC to kilka przydatnych i używanych drobiazgów noszonych mniej lub bardziej stale, ze względu na swoją użyteczność. Jeśli coś powinno być super-praktyczne, ale w praktyce nie jest używane - to po co to nosić?
EDC nie zakłada sytuacji kryzysowych ani katastrof. Ma jedynie ułatwić codzienne funkcjonowanie. Nie polega na kupieniu wszystkich zachwalanych w Internecie śmieci.
W praktyce jest wręcz przeciwnie: im więcej posiadanych umiejętności, tym mniej gadżetów jest potrzebnych. Nie ograniczałbym się bardzo z rzeczami tylko w przypadku BOVa. Wtedy ograniczeniem jest jedynie przestrzeń załadunkowa i masa sprzętu.
Przykłady oszczędności miejsca przy tworzeniu zestawu:
- Kompas nie jest niezbędny. Można go zastąpić smartphonem, nawigacją w samochodzie, namagnesowaną igłą, a w ciągu dnia zegarkiem ze wskazówkami - bo w nocy się śpi, a nie przemieszcza (awaryjnie można, jeśli potrafi się znaleźć np. Wielką Niedźwiedzicę i rozeznać w otaczającym terenie, lub trzeba się ewakuować i nie ma innego wyjścia). Warto też znać okoliczny teren, żeby nie błądzić - za to już odpowiada hipokamp, który często jest zaniedbywany, gdy zamiast go używać, sięga się po smartfony nawet do tak prostych czynności, jak orientacja w terenie który się już choć trochę zna. Polecam nie używać telefonu do orientacji w terenie podczas urlopu w nieznanym miejscu - dosłownie czuć, jak szczęśliwy będzie hipokamp mogąc się w końcu wysilić;
- Otwieracz do butelek. W wielu gadżetach EDC musi być otwieracz do butelek i przeważnie jest ich kilka. Po co? Strata miejsca w narzędziu. Wystarczy nauczyć się otwierać butelkę o drugą butelkę. Może wypadałoby też zastanowić się nad pójściem na terapię, jeśli nie da rady wytrzymać tygodnia bez butelki piwa;
- Komin zamiast czapki i szalika, 2 w 1. Jedna rzecz służąca do rozwiązania kilku problemów zajmuje mniej miejsca.
- W miarę możliwości warto unikać duplikowania narzędzi.
Mój zestaw EDC czasem nieznacznie się zmienia, w zależności od pory roku i innych okoliczności, ale jego podstawa jest zawsze taka sama:
- Jakaś forma krawędzi tnącej;
- Gotówka i karta płatnicza;
- Telefon komórkowy;
BOB: Bug Out Bag
Zwany także plecakiem ucieczkowym, ma na celu zapewnienie przetrwania podczas przemieszczania się z punktu A do punktu B. Może to być na przykład podróż z pracy do domu, gdy BOB znajduje się w szafce pracowniczej, lub jest noszony jako EDC, bo jak ktoś się uprze, to może. Jego kręgosłup - jego sprawa.
BOB to plecak, zapewniający minimalny komfort, aby przetrwać do kilku dni (latem lub zimą) i dotrzeć do bezpiecznego miejsca które posiada większą ilość zapasów, lub z możliwością ich nabycia.
W czasie ewakuacji najważniejsze jest:
• Utrzymanie temperatury ciała,
• Nawodnienie,
• Dostarczanie kalorii.
Spakowany bagaż podręczny do samolotu to też forma BOBa (oczywiście bez “taktycznych” sprzętów, bo po co robić prezenty pracownikom kontroli bezpieczeństwa) i jest całkiem przydatna, gdyż zakłada kilkudniową nieobecność, a jego wymiary są ograniczone w niektórych chytrych liniach lotniczych do skromnych 40x30x20cm i 5kg masy własnej. Przy okazji podróży samolotowych - na lotniskach brak bagażu rejestrowanego oznacza mniej stresu, zaoszczędzony czas podczas uproszczonej procedury odprawy, mniejsze koszty i mniejszą podatność na kradzieże - trzeba pilnować tylko jednego pakunku.
INCH: I’m Never Coming Home (Again)
Plecak, który umożliwia przetrwanie tygodnia i dłużej w relatywnym komforcie i zakłada dłuższą nieobecność. Tutaj warto mieć spakowane między innymi ważne dokumenty, a ich elektroniczną kopię umieścić w kilku bezpiecznych miejscach. Dokumenty w zaszyfrowanej wersji elektronicznej można trzymać dla pewności w każdym plecaku - ale ja mam paranoje na punkcie kopii zapasowych i taką paranoję także Tobie polecam. Rzuć proszę okiem na zasadę tworzenia kopii zapasowych w systemie 3-2-1.
Uwagi:
• EDC to nie BOB (ale też pomaga podczas kryzysu);
• BOB to plecak ewakuacyjny, z którym można sprawnie poruszać się do miejsca wyznaczonego w planie ewakuacji, np. do mieszkania, domu, środka transportu, bezpiecznego schronienia, lub do granicy kraju;
• Plecak typu BOB to plecak na kilka dni, nie powinien być zbyt duży, ani zbyt ciężki. Ma umożliwić przeżycie poza strefą komfortu;
• Plecak INCH lub tygodniowy to duży plecak/torba - trzeba mieć do niego kondycję, albo samochód do transportu;
• Nie warto przeciążać plecaka - lepiej mieć trochę wolnego miejsca. Równo ułożone rzeczy przed wycieczką zajmą więcej miejsca, niż brudne rzeczy wrzucone do worka podczas powrotu po kilku dniach z terenu;
• Przedmioty, które mogą pełnić kilka funkcji, zajmują mniej miejsca, niż wiele pojedynczych przedmiotów o różnych zastosowaniach;
• Plecak do samodzielnego noszenia nie powinien przekraczać 20% masy ciała; Większy plecak oznacza większą ilość spalanej energii podczas noszenia, szybsze odwadnianie się i wolniejsze tempo marszu. Plecak biodrowy to bardzo ważna sprawa przy większych plecakach;
• Plecak zimowy będzie się różnić od wersji letniej, aczkolwiek można mieć plecak całoroczny, gdy odpowiednio się to przemyśli i wykona; Gdy ewakuujesz się latem i tak warto mieć kilka cieplejszych rzeczy w plecaku i w miejscu docelowym, ponieważ może być wkrótce chłodniej, a na pewno będzie chłodniej w nocy;
• W przypadku posiadania większego ładunku przeznaczonego do samochodu, można przemyśleć zakup odpowiednio dużej torby (najpierw ekwipunek, później poszukiwanie dla niego “opakowania”, aby dobrać odpowiedni rozmiar), z możliwością noszenia jej na plecach. Torby łatwiej pakować i ich ściany są bardziej elastyczne, a więcej można w nie włożyć więcej, niż do plecaka o tym samym litrażu. Ich sporym minusem jest brak pasa biodrowego, słabe plecki i całość systemu nośnego średnio nadająca się do długiego marszu, albo biegu.
Istnieją też wodoodporne modele, np. od HH, a nawet takie, z którymi można pływać, np. od Yeti;
• Dobrze mieć plany B, C, D, E: co zrobić, gdy ktoś ukradnie portfel i telefon, lub zmusi do opuszczenia samochodu i oddania kluczyków? Masz awaryjny, dobrze schowany banknot, który umożliwi transport do bezpiecznego miejsca?
Na zakończenie pytanie i sugestia jednocześnie odnośnie ewakuacji: czy masz gaśnicę w miejscu zamieszkania, jako część planu ewakuacyjnego? Nie mam na myśli samochodowej gaśnicy 1kg, którą można użyć do zgaszenia papierosa, czy małego ogniska, ale która nie będzie pomocna w sytuacji ewakuacyjnej do wydostania się z bloku podczas pożaru. Nie posiadasz większej gaśnicy, albo żadnej gaśnicy? To kup. Ogień to bardzo bolesna śmierć.